Słownik pojęć - elektronika, IT
Słownik Pojęć IT
A
API (Application Programming Interface)
Zbiór funkcji i procedur umożliwiający interakcję między różnymi aplikacjami.
Algorithm
Procedura lub zestaw kroków służących do rozwiązania określonego problemu lub wykonania zadania.
Authentication
Proces weryfikacji tożsamości użytkownika lub systemu przed przyznaniem dostępu.
Azure
Platforma chmurowa stworzona przez Microsoft, oferująca usługi infrastruktury i aplikacji w chmurze.
Agile
Metodyka zarządzania projektami skoncentrowana na elastyczności, iteracyjnych dostawach i współpracy z klientem.
B
Backend
Część aplikacji odpowiedzialna za logikę biznesową, interakcję z bazą danych i inne operacje niewidoczne dla użytkownika końcowego.
Big Data
Ogromne zbiory danych, które wymagają zaawansowanych technologii do ich analizy i przetwarzania.
Bandwidth
Miara maksymalnej ilości danych, które mogą być przesyłane przez sieć w określonym czasie.
Blockchain
Technologia rozproszonego rejestru, która zapewnia bezpieczne i transparentne transakcje poprzez łączenie danych w bloki.
Bootstrap
Framework front-end do budowy responsywnych i nowoczesnych stron internetowych.
C
Cloud Computing
Dostarczanie usług obliczeniowych, takich jak serwery, storage i aplikacje, przez internet.
Containerization
Technika izolowania aplikacji i ich zależności w kontenerach, co umożliwia łatwe przenoszenie i uruchamianie aplikacji w różnych środowiskach.
CI/CD (Continuous Integration/Continuous Deployment)
Metodyka ciągłej integracji i ciągłego wdrażania, która automatyzuje procesy budowy, testowania i wdrażania aplikacji.
CRUD (Create, Read, Update, Delete)
Podstawowe operacje w aplikacjach bazodanowych, dotyczące tworzenia, odczytu, aktualizacji i usuwania danych.
Cybersecurity
Dziedzina zajmująca się ochroną systemów komputerowych przed atakami, kradzieżą danych i innymi zagrożeniami.
D
DevOps
Zestaw praktyk i narzędzi, które łączą zespoły deweloperów i operacji w celu szybszego dostarczania oprogramowania.
Docker
Platforma do tworzenia, uruchamiania i zarządzania kontenerami aplikacji.
Data Science
Interdyscyplinarne podejście do analizy danych, które łączy statystykę, programowanie i wiedzę domenową.
DNS (Domain Name System)
System przekształcający nazwy domen na adresy IP używane w sieci.
Data Warehouse
System do gromadzenia, przechowywania i analizy danych z różnych źródeł.
E
Encryption
Proces kodowania danych w celu zapewnienia ich bezpieczeństwa przed nieautoryzowanym dostępem.
ETL (Extract, Transform, Load)
Proces ekstrakcji danych z różnych źródeł, ich transformacji i ładowania do systemu docelowego.
Elasticity
Zdolność systemu chmurowego do dynamicznego dostosowywania zasobów w odpowiedzi na zmieniające się potrzeby.
Endpoint
Punkt końcowy w sieci, np. urządzenie, komputer lub serwer, który komunikuje się z innymi urządzeniami.
Event-Driven Architecture
Architektura, w której systemy reagują na zdarzenia i wyzwalacze, a nie na zaplanowane zadania.
F
Frontend
Część aplikacji, która jest bezpośrednio widoczna i interaktywna dla użytkownika.
Firewall
System zabezpieczeń sieci, który monitoruje i kontroluje ruch sieciowy w oparciu o zdefiniowane reguły bezpieczeństwa.
Function as a Service (FaaS)
Model obliczeniowy w chmurze, który umożliwia uruchamianie funkcji w odpowiedzi na zdarzenia bez zarządzania infrastrukturą.
Fault Tolerance
Zdolność systemu do kontynuowania pracy nawet po wystąpieniu awarii lub błędu.
Federated Identity
System, który umożliwia użytkownikom korzystanie z jednej tożsamości do logowania się do różnych systemów.
G
Git
System kontroli wersji, który śledzi zmiany w kodzie źródłowym i umożliwia współpracę wielu deweloperów.
GPU (Graphics Processing Unit)
Jednostka przetwarzania grafiki, która przyspiesza renderowanie obrazów i obliczenia graficzne.
Green IT
Podejście do zarządzania technologią informacyjną z uwzględnieniem aspektów ekologicznych i zrównoważonego rozwoju.
GUI (Graphical User Interface)
Interfejs użytkownika oparty na graficznych elementach, takich jak ikony, okna i menu.
Geolocation
Technologia umożliwiająca określenie lokalizacji urządzenia lub osoby na podstawie różnych danych, takich jak sygnały GPS.
H
HTML (HyperText Markup Language)
Język znaczników używany do tworzenia i strukturyzacji treści na stronach internetowych.
HTTP (HyperText Transfer Protocol)
Protokół komunikacyjny używany do przesyłania danych między klientem a serwerem w sieci WWW.
Hacking
Nieautoryzowany dostęp do systemów komputerowych, często w celu uzyskania danych lub zakłócenia ich działania.
Hashing
Proces przekształcania danych wejściowych na skróconą wartość stałej długości, używaną do weryfikacji integralności danych.
Hyperlink
Element w dokumencie HTML, który umożliwia przejście do innej strony lub zasobu.
I
IoT (Internet of Things)
Sieć połączonych ze sobą urządzeń, które komunikują się i wymieniają dane przez internet.
IP Address (Internet Protocol Address)
Unikalny adres przypisany do każdego urządzenia w sieci, umożliwiający identyfikację i komunikację.
IDE (Integrated Development Environment)
Oprogramowanie, które zapewnia kompleksowe narzędzia do tworzenia, edytowania i debugowania kodu.
Information Security
Praktyki i technologie mające na celu ochronę danych i systemów przed zagrożeniami i atakami.
Infrastructure as Code (IaC)
Praktyka zarządzania i provisioningu infrastruktury IT za pomocą kodu i automatyzacji.
J
JavaScript
Język skryptowy używany do tworzenia dynamicznych i interaktywnych elementów na stronach internetowych.
JSON (JavaScript Object Notation)
Format wymiany danych używany do przesyłania danych w formie tekstowej, łatwy do odczytu i zapisu przez ludzi i maszyny.
Jenkins
Narzędzie do automatyzacji procesów budowania, testowania i wdrażania oprogramowania.
JIRA
Narzędzie do zarządzania projektami, zwłaszcza w kontekście zarządzania zadaniami i śledzenia błędów.
Jupyter Notebook
Aplikacja webowa, która umożliwia tworzenie i dzielenie się dokumentami zawierającymi kod, wizualizacje i tekst.
K
Kubernetes
Platforma do zarządzania kontenerami aplikacji, która automatyzuje ich wdrażanie, skalowanie i zarządzanie nimi.
KPI (Key Performance Indicator)
Miara używana do oceny wydajności i efektywności działania organizacji, projektu lub procesu.
Kafka
Platforma do przetwarzania strumieni danych w czasie rzeczywistym, która umożliwia zarządzanie i analizowanie danych przesyłanych przez różne źródła.
Kanban
Metoda zarządzania projektami, która używa tablic i kart do śledzenia postępu zadań i optymalizacji procesów.
Kernel
Rdzeń systemu operacyjnego odpowiedzialny za zarządzanie zasobami sprzętowymi i interakcję z aplikacjami.
L
Load Balancer
Urządzenie lub oprogramowanie, które równomiernie rozkłada obciążenie między różne serwery lub zasoby.
Log Management
Proces zbierania, analizowania i przechowywania logów systemowych w celu monitorowania i rozwiązywania problemów.
LDAP (Lightweight Directory Access Protocol)
Protokół do dostępu i zarządzania informacjami w usługach katalogowych, takich jak Active Directory.
Linux
System operacyjny typu open source, który jest szeroko używany na serwerach, komputerach stacjonarnych i urządzeniach wbudowanych.
Load Testing
Testowanie wydajności systemu w warunkach obciążenia, aby ocenić jego zdolność do obsługi dużej liczby użytkowników lub zapytań.
M
Machine Learning
Poddziedzina sztucznej inteligencji, która umożliwia systemom uczenie się z danych i doskonalenie swoich działań bez potrzeby programowania.
Microservices
Architektura oprogramowania, która dzieli aplikację na małe, niezależne usługi, które komunikują się ze sobą przez interfejsy API.
MySQL
Relacyjny system zarządzania bazą danych typu open source, szeroko używany w aplikacjach internetowych.
Metadata
Dane opisujące inne dane, takie jak autor, data utworzenia czy typ pliku, używane do organizacji i zarządzania informacjami.
Middleware
Oprogramowanie, które łączy różne aplikacje lub systemy, umożliwiając im komunikację i współpracę.
N
Network
Zestaw powiązanych ze sobą komputerów i urządzeń, które komunikują się za pomocą wspólnych protokołów.
NoSQL
Rodzina baz danych, które nie używają relacyjnego modelu danych i są optymalizowane do przechowywania dużych ilości danych nieustrukturyzowanych.
Network Security
Zestaw praktyk i technologii mających na celu ochronę sieci komputerowych przed zagrożeniami i atakami.
NAT (Network Address Translation)
Technika umożliwiająca zmianę adresów IP w pakietach danych przesyłanych przez sieć.
Node.js
Środowisko uruchomieniowe dla JavaScript, które umożliwia tworzenie aplikacji serwerowych i obsługę asynchronicznych operacji wejścia/wyjścia.
O
Open Source
Oprogramowanie, którego kod źródłowy jest publicznie dostępny i może być modyfikowany przez każdego.
OAuth
Protokół autoryzacji, który umożliwia aplikacjom dostęp do zasobów użytkownika bez ujawniania jego danych logowania.
Object-Oriented Programming (OOP)
Paradygmat programowania oparty na obiektach, które łączą dane i metody operujące na tych danych.
ORM (Object-Relational Mapping)
Technika umożliwiająca mapowanie obiektów w kodzie aplikacji na rekordy w relacyjnej bazie danych.
OOP (Object-Oriented Programming)
Paradygmat programowania oparty na obiektach, które łączą dane i metody operujące na tych danych.
P
Python
Język programowania wysokiego poziomu, znany z czytelnej składni i wszechstronności, używany w wielu dziedzinach, od analizy danych po web development.
PostgreSQL
Zaawansowany system zarządzania relacyjną bazą danych typu open source, znany z dużej zgodności ze standardami SQL i wsparcia dla rozbudowanych zapytań.
PHP
Język skryptowy używany do tworzenia dynamicznych stron internetowych i aplikacji webowych.
PaaS (Platform as a Service)
Model chmurowy, który udostępnia platformę do budowy, uruchamiania i zarządzania aplikacjami bez potrzeby zarządzania infrastrukturą.
PR (Pull Request)
Prośba o scalenie zmian w kodzie do głównej gałęzi projektu, zazwyczaj wykorzystywana w systemach kontroli wersji, takich jak Git.
R
Ruby
Język programowania wysokiego poziomu, znany z prostoty i elegancji, popularny w tworzeniu aplikacji webowych.
REST (Representational State Transfer)
Styl architektury do budowy usług sieciowych, który opiera się na standardowych metodach HTTP i jest szeroko stosowany w interfejsach API.
RDBMS (Relational Database Management System)
System zarządzania bazą danych oparty na modelu relacyjnym, który przechowuje dane w tabelach powiązanych ze sobą.
RabbitMQ
System kolejkowania wiadomości, który umożliwia komunikację między aplikacjami i rozdzielanie zadań.
S
SQL (Structured Query Language)
Język używany do zarządzania i manipulowania danymi w relacyjnych bazach danych.
Serverless
Model architektury chmurowej, w którym dostawca chmury zarządza infrastrukturą serwerową, a programiści koncentrują się na kodzie.
SaaS (Software as a Service)
Model dostarczania oprogramowania, w którym aplikacje są udostępniane użytkownikom przez internet, bez potrzeby lokalnej instalacji.
Spring
Framework do budowy aplikacji w języku Java, który oferuje wsparcie dla różnych aspektów rozwoju aplikacji, takich jak bezpieczeństwo, zarządzanie transakcjami i integracja z bazami danych.
Scrum
Metodyka zarządzania projektami z zakresu Agile, skupiająca się na iteracyjnym dostarczaniu wartości i ciągłym doskonaleniu procesów.
T
Test Automation
Proces używania narzędzi i skryptów do automatyzacji testowania oprogramowania, co pozwala na szybsze i bardziej efektywne testowanie.
TypeScript
Nadzbiór języka JavaScript, który dodaje typowanie statyczne i inne zaawansowane funkcje, co ułatwia pisanie bardziej niezawodnego kodu.
Terraform
Narzędzie do zarządzania infrastrukturą jako kodem, umożliwiające tworzenie, modyfikowanie i wersjonowanie infrastruktury w chmurze i na lokalnych serwerach.
TDD (Test-Driven Development)
Metodyka rozwoju oprogramowania, w której testy są pisane przed implementacją funkcjonalności, co pozwala na bardziej precyzyjne określenie wymagań i poprawę jakości kodu.
U
UI (User Interface)
Interfejs użytkownika – część oprogramowania, z którą użytkownik bezpośrednio się komunikuje.
UX (User Experience)
Doświadczenie użytkownika – całościowe wrażenia użytkownika podczas korzystania z produktu lub usługi, w tym jego satysfakcja i efektywność.
UML (Unified Modeling Language)
Standardowy język graficzny używany do tworzenia diagramów ilustrujących strukturę i zachowanie systemów oprogramowania.
UDP (User Datagram Protocol)
Protokół komunikacyjny w sieciach komputerowych, który zapewnia szybki, ale mniej niezawodny sposób przesyłania danych w porównaniu do TCP.
W
WebSocket
Protokół komunikacyjny, który umożliwia dwukierunkową, trwałą komunikację między klientem a serwerem przez pojedyncze połączenie TCP.
Webpack
Narzędzie do bundlingu modułów JavaScript i innych zasobów, które umożliwia optymalizację i organizację plików w projekcie webowym.
WPF (Windows Presentation Foundation)
Framework do tworzenia aplikacji desktopowych w systemie Windows, umożliwiający tworzenie interfejsów graficznych opartych na XAML.
Z
ZMQ (ZeroMQ)
Biblioteka do komunikacji międzyprocesowej, która zapewnia wysoką wydajność i elastyczność w tworzeniu aplikacji rozproszonych.